Šejh Muhammed ibn Salih, rahimehullahu te’ala, kaže: ”Kurban je obilježje sljedbenika islama. Može se zaklati od prvog dana kurban bajrama nakon klanjanja bajram namaza, pa sve do zadnjeg dana od dana tešrika.
Zalaskom sunca 13. dana zul hidždžeta završava se i vrijeme klanja kurbana. Klanje kurbana je sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i njegovih ashaba. Uzvišeni kaže: “Zato se Gospodaru svome klanjaj i kurban kolji.“
Tj. kolji deve i stoku da bi se takvim postupkom približio Allahu, kako to kaže Katade, Seid ibn Džubejr, a ibn Kesir je predaju ocjenio vjerodostojnom. Dakle kurban je djelo kojim se čovjek približava Allahu, nadajući se nagradi Uzvišenog i Njegovom obećanju, pored toga što je Uzvišeni neovisan od kurbana. Uzvišeni kaže:
“Do Allaha neće doprti meso i krv njihova već bogobojaznost vaša.”
Propis kurbana:
Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, i ashabi su klali kurban. Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nas je obavijestio da je to sunnet muslimana, tj. njihov put i pravac. Zato su muslimani složni po pitanju propisanosti kurbana – kako to spominje puno učenjaka – ali su se razišli da li je klanje kurbana pritvrđeni sunnet ili vadžib.
– Skupina učenjaka smatra da je klanje kurbana vadžib.
To je stva Ebu Hanife, jedan rivajet od imama Ahmeda, te stav Evzaije, Lejsa ibn S’ada, i to je mišljenje koje je odabrao šejhul islam Ibn Tejmije koji kaže: ”To je jedno mišljenje – ili očitije mišljenje – u mezhebu imama Malika.“
Kao dokaz navode riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem: ”Ko bude u stanju da zakolje kurban pa ne zakolje neka se ne približava našoj musalli (mjestu klanjanja bajram namaza).“ (Hadis bilježi Ahmed i Ibn Madže od ebu Hurejre sa dobrim lancem prenosioca). Približavanje musalli (tj. klanjanje bajrama) jeste vadžib po prioritetnijem mišljenu, jer klanjanjem bajrama spada obaveza džume (onda kada se bajram i džuma poklope u istom danu). Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je onom ko je u mogućnosti da zakolje kurban zabranio da se približi musalli, tako da mu ta obaveza biva uskraćena a vadžib je učiniti ono bez čega se ne može obaviti vadžib.
Kao dokaz takođe navode rijeći Uzvišenog:
“Zato se Gospodaru svome klanjaj i kolji.“
Glagol kolji je ovdje došao uporedo sa naredbom klanjanja namaza. A osnova je da kada dođe naredba za neko djela da je obaveza učiniti takvo djelo.
Isto tako kao dokaz spominju hadis Džunduba ibn Abdullaha kojeg bilježe Buharija i Muslim u kojem stoji da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: ”Ko zakolje prije nego li klanja bajram neka ponovo zakolje kurban.” Kažu: Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je čovjeku koji je zaklao prije namaza naredio da ponove zakolje, što predstavlja obavezu – vadžib koja se ne spušta na stepen poželjnosti osim uz dokaz.
Zatim kažu: Uzvišeni Allah je naredio Poslaniku i njegovom ummetu da slijede millet Ibrahima, pa kaže :”Koljite kurban jer je to sunnet vašeg oca Ibrahima.”
Ovo su najpoznatiji dokazi onih koji kažu da je klanje kurbana vadžib.
-Međutim prioritetnije mišljenje je da je klanje kurbana pritvrđeni sunnet kojeg nije lijepo izostaviti i zanemariti jer ga je praktikovao Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, i ashabi. To je stav džumhura-većine islamskih učenjaka poput imama Šafije, Malika i Ahmeda u poznatom rivajetu od njih dvojice. A uzvišeni kaže: ”Vi u Allahovom poslaniku imate divan uzor…”
U prilog ovom mišljenju idu dljedeći hadisi:
– ”Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je klao kurban za onoga ko nije klao kurban od njegova ummeta.” (Bilježi ga Ahmed i Hakim koji ga ocijenio vjerodostojnim a Zehebi se složio sa Hakimovom ocjenom). Da je klanje kurbana vadžib Poslanik ne bi klao kurban za one ljude koji nisu zaklali kurban a bili su u mogućnosti.
– ”Kada nastupi prvih deset dana zul hidždžeta i neko od vas bude htio da kolje kurban neka ne uzima ništa od svoje kose i tijela.” (Muslim)
Da je klanje kurbana obaveza Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, ne bi dao čovjeku izbora hoće li zaklati kurban ili ne.
– ”Ebu Bekr i Omer, radijellahu anhuma, ne bi klali iz bojazni da se ljudi ne povedu za njima (tj. da ne bi pomislili da je obaveza op.prev).” (Hadis bilježi Bejheki a šejh Albani ga je ocijenio vjerodostojnim u Irvaul galilu).
– Ebu Mesud el Ensari, radijellahu anhu, kaže: ”Zaista ja ostavim klanje kurbana iz bojazni da moje komšije ne pomisle da mi je obavezno zaklati kurban.” (Bilježi ga Bejheki sa vjerodostojnim lancem prenosioca).
Povezani članak : https://www.stazomislama.com/vrijednost-deset-dana-zul-hidzdzeta/
Priredio: prof. Ebu Usame Idriz Bilibani
objavljeno 7 jun 2010 god.11